AKP MYK’de erken seçim için öne çıkan tarih 14 Mayıs

Ayşe Sayın

Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), olağan vakti 18 Haziran 2023 olan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimini öne çekmek için harekete geçti.

AKP Merkez Yönetim Kurulu (MYK) toplantısında, seçimlerin 9 Nisan’dan sonra, 18 Haziran’dan evvelki bir tarihte yapılmasına dönük alternatif senaryolar ele alındı.

30 Nisan, 7 Mayıs seçeneklerinin de değerlendirildiği MYK’de kesin karar alınmamakla birlikte yüklü görüş, seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılması tarafında oldu.

Normal takvime nazaran 18 Haziran’da yapılması gereken seçim tarihinin, üniversite imtihanları ile çakışması, cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci cinsinin Kurban Bayramı’na denk gelmesi, hac ve okulların tatil olması üzere nedenlerle, AKP’de uzun müddettir seçimlerin öne alınacağı konuşuluyordu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP lideri Devlet Bahçeli’nin, yılbaşından birkaç gün evvel yaptığı görüşmede de seçimlerin öne alınması konusunda uzlaştığı kulislere yansımıştı.

Erdoğan’la son görüşmesine kadar seçimlerin daima “zamanında” yapılacağını söyleyen Bahçeli de dünkü küme toplantısında, “Cumhurbaşkanı ve milletvekili genel seçimleri ister vaktinde ister erkene alınsın biz iki seçeneğe hazırız. Seçim kararının alınabilmesi için ya 360 vekilin oyu ya da Cumhurbaşkanımızın Türkiye’yi seçime götürmesi lazımdır. İki yol da hukukidir” diyerek birinci kere seçimlerin öne alınacağının sinyalini verdi.

MYK’de seçim sunumu yapıldı

Cumhurbaşkanı Erdoğan başkanlığında Pazartesi günü yapılan AKP MYK toplantısında, Seçim İşleri Başkanı Ali İhsan Yavuz, seçim hazırlıkları ve seçimin öne alınması halinde takvimin nasıl işleyeceğine ait sunum yaptı.

Edinilen bilgiye nazaran, toplantıda ittifak sisteminde değişiklik de öngören yeni seçim yasasının yürürlüğe gireceği tarih de dikkat alınarak, 9-18 Haziran tarihleri ortasına denk gelen pazar günlerine nazaran alternatif senaryolar masaya yatırıldı.

Toplantıda, Ramazan ayı olması ve 21-23 Nisan’ın da bayrama denk gelmesi nedeniyle, en erken 30 Nisan tarihi en geç de 28 Mayıs tarihleri tarihlerinde seçim yapılabileceği değerlendirmesi yapıldı. Erdoğan-Bahçeli görüşmesinde 30 Nisan tarihinde uzlaşma sağlandığı savları kulislere yansımakla birlikte AKP MYK’de kimi üyeler, 30 Nisan’da seçimin yapılması halinde, kampanya periyodu büyük oranda Ramazan ayına denk geleceği  için hem mitinglerde hem de alanda çalışma yapmakta zorlanılacağı görüşünü lisana getirdi.

Toplantıdan sonra BBC Türkçe’ye değerlendirmede bulunan bir üst seviye bir AKP’li, Ramazan ayında kampanya yürütmenin son derece sıkıntı olacağına işaret ederek, “Seçim tarihine ait bir karar alınmadı, en elverişli tarihler ne olabilir, onlar değerlendirildi. Ancak seçimlerin katiyen 30 Nisan’da yapılmayacağını söyleyebilirim” dedi.

14 Mayıs yük kazandı

7 Mayıs tarihi üzerinde yapılan simülasyonlarda ise cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşide kalması halinde, Cuma gününe denk gelen 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı nedeniyle üç gün tatil olacağı için seçmen hareketliliği olabileceği tespiti yapıldı.

MYK’de, hem Demokrat Parti’nin 1950’de iktidara geliş yıldönümü olması nedeniyle sembolik kıymet taşıyan, hem de cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci çeşit ihtimali hesap edilerek, yüklü görüş seçimlerin 14 Mayıs’ta yapılması istikametinde oldu. Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tipe kalması halinde ikinci çeşit 15 gün sonra, yani 28 Mayıs’ta yapılacak.

Bu tarihlerde, tatil, hac yahut bayram üzere etkenler olmayacağı değerlendirmesi yapıldı.

‘Seçim kararını Erdoğan alabilir’

Toplantıda seçim tarihi ile ilgili muhalefetin tavrı da değerlendirildi. CHP ve YETERLİ Parti’nin 6 Nisan’dan sonraki bir erken seçime “evet” demeyeceği istikametindeki açıklamalar da dikkate alınarak, parlamentodan karar çıkmayabileceği değerlendirildi.

HDP de öteki muhalefet partileri üzere 6 Nisan’dan sonraki bir erken seçim teklifine dayanak vermeyecek.

Parlamentonun seçim kararı alabilmesi için en az 360 milletvekilinin takviye vermesi gerekiyor.

Ancak AKP, MHP ve BBP’den oluşan Cumhur İttifakı’nın sandalye sayısı 334’te kaldığı için, erken seçim kararını Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın alması gerekebilir.

EYT en geç Şubat başında yasalaşacak

Siyasi kulislerde AKP’nin seçim tarihi belirlemesinde yılbaşında çalışan yahut emekli bölümlere yapılan artırımlar, EYT düzenlemesi, başörtüsüne ait anayasa değişiklikleri üzere partiye oy getirileceği hesap edilen düzenlemelerin tesirini yitirmeden seçime gideceği konuşuluyordu.

MYK toplantısında da başörtüsüne ait anayasa değişikliği, düzenlemesi, kontratlı işçiye takım ve başörtüsüne ait anayasa değişikliği ile ilgili Meclis süreci de değerlendirildi.

EYT ve kontratlı çalışana takım düzenlemesinin Ocak ayı içinde Meclis’e sunulması ve en geç Şubat ayı başında maddeleştirilmesi görüşü benimsendi.

Başörtüsüne anayasal teminat içeren düzenleme için muhalefet kümeleri ile ikinci kere görüşülmesi de kararlaştırıldı.

Bu çerçevede, AKP küme başkanvekillerinin 15 Ocak’tan sonra muhalefet cinsine çıkacağı ve akabinde da teklifin Meclis’te görüşme sürecinin başlatılacağı öğrenildi.

Üç devir kuralı işletilecek mi?

Edinilen bilgiye nazaran Erdoğan MYK’de ayrıyeten, aday olmak için vazifelerinden istifa edecek olan belediye liderleri, teşkilat yöneticileri ile “üç dönem” kuralına takılan milletvekilleri ile ilgili çalışma yapılması talimatı verdi.

AKP tüzüğüne nazaran bir kişi en fazla üç devir milletvekili olabiliyor.

Bu süreyi dolduranların bir periyot orta vermesi gerekiyor.

Aralarında TBMM Başkanı Mustafa Şentop, Binali Yıldırım, Hayati Yazıcı, Ali İhsan Yavuz, Cevdet Yılmaz’ın da ortalarında bulunduğu çok sayıda milletvekili ve parti yöneticisi üç devir kuralına takılıyor.

Ancak AKP tüzüğünde daha sonra yapılan değişiklikle, bu kural esnetildi ve üç devir kuralına takılanların aday gösterilip gösterilmemesi konusunda Merkez Karar İdare Kurulu’na (MKYK) yetki verildi.

2023 seçimlerinde de, üç periyot kuralına takılanlarla ilgili MKYK kararıyla istisnalar getirilerek kimi isimlerin tekrar aday gösterileceği belirtiliyor.

CHP’de beklenti 30 Nisan

6 Nisan’dan sonraki bir tarihte seçim kararına parlamentoda takviye vermeme kararı alan CHP kulislerinde ise seçim tarihine ait beklenti 30 Nisan.

Erdoğan ve Bahçeli’nin bu tarihte anlaştığı argümanına lisana getiren kimi üst seviye CHP’liler, AKP’nin “simge tarihleri sevdiğine” işaret ederek, 30 Nisan’da seçime gidilmesi halinde takvimin 28 Şubat’ta başlayacağına dikkat çekiyor.

CHP kulislerinde AKP’nin, muhafazakar tabanın Ramazan hassasiyetini de dikkate alarak, bilhassa “iftar programları” ile seçim kampanyasını yürüterek avantaj elde etme hesabı yapacağı lisana getiriliyor.