İstanbul’da Ayşenur Halil ve İkbal Uzuner’i öldürdükten sonra intihar eden Semih Çelik’in telefonunda yapılan incelemede, bir iletileşme uygulaması üzerinden üyesi olduğu bir kümede “incel” olarak isimlendirilen bayan düşmanı şahıslar ile bağlantıda olduğu tespit edildi.
81 Vilayet Emniyet Müdürlüğü’nün Siber devriye grupları de, cinsel şiddet ve ırkçılık içerikli yayın ve paylaşım yapan hesap ve siteleri müşahede altına aldı. Pekala, ‘Incel’ terimi nedir, ve ‘Incel’ kime denir?
1997 YILINDA SİTE KURDU
Alana isimli Kanadalı bir bayan, 1997 yılında istemesine karşın hiç bağ yaşamamış olanlar için “İstemsiz Bekarlık Projesi” ismini verdiği bir site açtı. O periyotta şimdi 20’li yaşlarının ortasında olan Alana, “istemsiz bekar” sözünü (Involuntary Celibacy) birinci olarak “invcel” diye kısaltmıştı fakat sonra bu kimlik, söylemi daha kolay olan “incel” halini aldı. Birinci başta bu söz, rastgele bir cinsiyetten, yalnız olan, hiç seks yapmamış yahut uzun müddettir ilgisi olmayan herkesi tabir ediyordu. Fakat Alana, “Artık buna o denli diyemeyiz” diyor. Zira kendisinin vakit içinde şahsî hayatına ve işlerine ağırlaşarak uzaklaştığı bu alt kültür, o fark edemeden çok öbür bir şeye dönüştü.
Öyle ki 2014’te bir kitapçıda gazete okuyan Alana, Kaliforniya’nın Isla Vista kentinde gerçekleştirdiği silahlı akında altı kişiyi öldürdükten sonra silahı kendine doğrultan ve gerisinde bayanlara karşı kökleşmiş nefretini anlatan 141 sayfalık bir doküman bırakan Elliot Rodger’ın incel topluluğunda bir kahraman ve ilah olarak görüldüğünü şaşırarak fark edecekti.
‘BAŞARISIZLIKLARINDAN TOPLUMU SORUMLU TUTAN HETEROSEKSÜEL ERKEKLER’
Euronews’un aktardığına nazaran incel terimi, artık memleketler arası manşetlerde. Cinsiyetçilik, bayan düşmanlığı, şiddet ve aşırılıkçılıkla ilgili tartışmalarda ve daha da berbatı şiddet olaylarında bu tabire sık rastlanıyor. En temel haliyle incel, çoklukla erkek olan ve cinsel tecrübe eksikliğinden ötürü hayal kırıklığına uğramış insanları tanımlıyor. Nefret ve aşırılığa karşı çaba eden Anti-Defamation League, incel’leri “romantik münasebetlerdeki başarısızlıklarından bayanları ve toplumu sorumlu tutan heteroseksüel erkekler” diye niteliyor.
Incel dünya görüşü, çekiciliğin genetik faktörler tarafından evvelden belirlendiği, bunların fizikî imgeyi dikte ettiği ve bayanların erkeklerde cazibeli bulduğu birtakım temel fizikî özellikler olduğu fikrine dayanıyor. Incel’ler bu fizikî özelliklerin kendilerinde yetersiz olduğu için “istemsiz bir bekarlığa mahkum” olduklarını düşünüyor.
Hakemli bilimsel mecmua Current Psychiatry Reports’ta yayınlanan 2022 tarihli bir araştırma, incel topluluklarını bir ortada tutan kimi ideolojileri ana sınırlarıyla şöyle açıklıyor:
– Görünüme dayalı hiyerarşi: Kişinin nasıl göründüğünün hem cinsel münasebetler hem de toplumdaki yeri için en kıymetli anahtar olarak kabul edildiği fikrine dayanıyor.
– Kadın hipergamisi: Bayanların cinsel açıdan çok seçici oldukları ve ayrıcalıklarını ve cinselliklerini her şeyden evvel toplumsal ilerleme için kullandıkları fikri.
– Feminizm nefreti: Çalışmada, “Kadınların cinsel özgürlüğe hak ettikleri formda sahip olmalarını teşvik eden ve destekleyen feminizm olduğu için, cinsiyet eşitliğinin bilakis çevrilmesine adanmış incel forumlarında çok fazla tartışma yaşandı. Önerilen tahlillerin birden fazla bir çeşit zorlama, tecavüz yahut katı ataerkil idare altında mecburî tek eşliliğe büsbütün geri dönmeyi içeriyor” tabirleri yer alıyor.
HİYEREARŞİ İNANCI: CHAD’LER, STACY’LER, INCEL’LER
Araştırmalar, incel dünya görüşünün kategorik yapısının, sırf fizikî görünüme dayalı, katı bir toplumsal hiyerarşi öngördüğünü gösteriyor. Bu hiyerarşinin en üst sırasında “Chad’ler” ismini verdikleri alfa erkekler yer alıyor. Çabucak akabinde “Stacy’ler” diye tabir ettikleri bayanlar geliyor ve ondan sonra da “Normies” dedikleri ortalama görünümlü beşerler konumlandırılıyor. Hiyerarşinin en alt katmanında ise sırf erkeklerden oluşan incel kümesi var.
Bu hiyerarşide üst sıralardakiler son derece olumsuz biçimde tasvir ediliyor. Bilhassa bayanlar sırf kolay hislere (özellikle cinsel arzuya) sahip olabilen ve anti-sosyal bedeller tarafından yönlendirilen, yani eşlerini aldatan yahut erkekleri seks ya da para için manipüle eden şahıslar olarak görülüyor. İronik olarak, incel’ler kendilerini hiyerarşinin en altında görürken, kendileri de dahil olmak üzere tüm erkekleri bayanlardan üstün tutuyor.
ANKET: YÜZDE 38’İ SAĞ, YÜZDE 44’Ü SOL GÖRÜŞLÜ
Incel’lerin ekseriyetle çok sağ hareketlerle bağlantısı olduğuna dair kamuoyunda yaygın bir inanış var lakin araştırmalara nazaran bu, her vakit bu türlü olmak zorunda değil. Teksas Üniversitesi’nin 2022’de Amerikalı Incel’ler üzerine yaptıkları araştırmada çıkarılan “incel profili” oldukça karmaşık bir tabloya işaret etmişti.
Bulgulara nazaran, çalışmaya katılan incel’lerin;
– Yüzde 38,85’i sağ görüşü, yüzde 44,70’i sol görüşü, yüzde 17,47’si ise merkez görüşleri savunuyor.
– Beklenenden daha az bir oran beyaz olarak tanımlansa da birden fazla beyazlardan oluşuyor. (yüzde 63,58).
– Yüzde 17’si okula gitmiyor, çalışmıyor yahut staj yapmıyor.
– Yüzde 36’sı lise seviyesinde yahut daha düşük seviyede eğitim almış.
– Yüzde 50’si ebeveynleriyle yaşıyor.
– Yüzde 75’i klinik olarak şiddetli yahut orta seviyede depresyon, yüzde 45’i ise şiddetli anksiyete tanısı almış.
Öte yandan uzmanlar, kelam konusu araştırmaya katılan ve kendilerini incel olarak tanımlayan bireylerin bahsi geçen ruhsal teşhisleri daha evvelden almadığı, araştırma sırasındaki ölçümlere dayanarak anksiyete ve depresyon kestirimleri yapıldığını vurguluyor. Bu da incel topluluğunun ruhsal dayanağa erişiminin ve uzmanlara müracaat motivasyonunun artırılması gerekliliğini gözler önüne seriyor.
‘KIRMIZI HAP’, ‘MAVİ HAP’ VE ‘SİYAH HAP’
Incel kültürü, tabiatı gereği, internet kültürünün bir modülü. İnternet meme’leri ve topluluğa mahsus argo nitelemeler, onların irtibat kurma biçiminin ana yolu. Incel topluluğundaki en değerli sembollerden biri “kırmızı hap” yahut “mavi hap” fikri. Bu metafor, Keanu Reeves’in canlandırdığı Neo karakterinin, kendisini huzurlu bir cehalet halinde tutacak mavi hap ve onu rahatsız edici ancak aydınlatıcı bir gerçekliğe uyandıracak kırmızı hap ortasında seçim yapmak zorunda kaldığı 1999 üretimi “The Matrix” sinemasından geliyor.
ABD’deki McCain Enstitüsü’nde Maksatlı Şiddeti Tedbire Kıdemli Yöneticisi Brette Steele, “Incel’ler için kırmızı hapın sunduğu gerçeklik, sevgi ve cinsel tatminin bayanların onlardan esirgediği metalar olduğu ve toplumun cinsel istikametlerini erkeklerin değil, bayanların denetim ettiğidir” diyor: “Bu varsayım altında, seks ve ilgiler aşılması gereken belli zorlukları olan bir oyuna dönüşüyor.”
Üstelik incel’ler bu metafora sinemada olmayan üçüncü bir seçenek daha eklemiş durumda: “Black pill”, yani kara hap. Bu sembol de toplumsal hiyerarşilerin değişmez olduğunu ve bunlara dair hiçbir şey yapılamayacağını tabir ediyor. Başka bir deyişle kırmızı hapın nihilist bir versiyonu. Bu teoriye nazaran, seks ve cinsel çekim oyununun doğuştan hileli olduğunu fark eden tek bireyler kendileri.
FİLMLERDEN VE İNTERNETTEN Mİ ETKİLENİYORLAR?
Incel topluluğunun en çok sahiplendiği kültürel öğelerden biri de 1999 üretimi Fight Club (Dövüş Kulübü) sineması. Topluluk bu sineması o denli sahiplendi ki yapımın yönetmeni David Fincher, kısa müddet evvel sineması erkekler için çekmediğini ve vermek istediği iletinin bu olmadığını söylemek zorunda kaldı.
Incel toplulukların birtakım sinemaları, müzikleri ve animeleri sahiplenmesi ya da bunlara ilişkin birtakım öğeleri sembol olarak kullanması genç erkeklerin televizyonda yahut internette gördüklerinden etkilendiği fikrini akla getiriyor. Tüm incel’ler medya yoluyla radikalleşmese de internet içeriklerinden, sinemalardan, oyunlardan ve animelerden belli temaların bayan düşmanı inançları güçlendirmek ve hayal kırıklıklarını körüklemek için kullanıldığı yankı odalarının mevcut olduğu biliniyor.
CNN’e verdiği bir röportajda Steele, “Gençler, kendilerine ne olduğunu açıklayacak bir aidiyet duygusu, bir cins temel arıyorlar. Son birkaç yılda, daha fazla genç çevrimiçi topluluklara yönelmek zorunda kaldı. Yüz yüze toplumsal maharetlerde bir bozulma gördük” tabirlerini kullanıyor.
‘İNSANLARIN ÇOK DAHA RADİKAL ŞEYLER DÜŞÜNDÜĞÜNÜ GÖRÜRSÜNÜZ…’
Nitekim Reddit’te r/incels isimli bir alt dizin, 2017’de Reddit tarafından “şiddet içerikli” olduğu gerekçesiyle yasaklanana kadar kendini incel olarak tanımlayanlar için en görünür buluşma yerlerinden biriydi. BBC’ye konuşan ve ismi açıklanmayan bir incel, “Bu topluluklar böyledir,” diyor: “Sizi içine çeker, böylelikle emsal problemler yaşayan insanların yankı odasına girersiniz. Küçük bir şey düşünürsünüz… sonra öbür insanların çok daha radikal şeyler düşündüğünü görürsünüz. Böylelikle küçük şeylerin kabul edilebilir olduğunu zannedersiniz.”
Kendine yardım yahut olumlu niyet üzere ruhsal telkin tekniklerinin incel forumlarında beğenilen karşılanmadığı biliniyor. Örneğin; bayanlarla başarılı bir halde etkileşim kuranlar anında “fakecel” olarak damgalanıyor. Bu kavram, “sahte incel” manasına geliyor.
Reddit, Facebook, 4chan ve incel’lerin yönettiği sitelerde, incel toplulukları yıllar içinde gelişti. Lakin tıpkı vakitte bu topluluklardaki öfkeli şahısların görüşleriyle alay eden karşı incel kümeleri da mevcut.
ŞİDDET TELAFFUZLARI 8 KAT ARTTI
2022’de incel hareketine yönelik bir akademik tahlil, incel forumlarında her gün bayan düşmanlığına yahut şiddet hareketlerine ait 1.000’e yakın telaffuzun paylaşıldığını ortaya koymuştu. İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nde yapılan bu tahlil, incel’lerin bu telaffuzlarının 2016’ya kıyasla sekiz kat arttığını göstermişti. Kelam konusu makalede bu durumdan büyük ölçüde algoritmalar sorumlu tutulmuştu.
Araştırmacı Lewys Brace, YouTube’un içerik önerme algoritmalarının kullanıcıları “giderek daha çok içeriklere, bilhassa de bayan tersi içeriklere” yönelttiğini belirtmişti. YouTube ise teklif sisteminin ziyanlı bilginin yayılmasını sınırlamak ve insanları yetkili kaynaklara yönlendirmek için tasarlandığını savunuyor.
Öte yandan uzmanlar, kendini incel olarak tanımlayan erkeklerin internet topluluklarını gördüklerinde sıfırdan bir değişim geçirmediğini, aslında belli fikirlere ikna olarak bu topluluklara geldiklerini vurguluyor. Bahis üzerine araştırmalar yürüten Dalhousie Üniversitesi’nden Michael Halpin ve Finlay Maguire, mevzuyla ilgili The Conversation’da yazdıkları makalede şu sözlere yer veriyor:
“Çalışmamız, incel’lerin incel topluluğu içinde bayan düşmanı olmadıklarını gösteriyor. Onlar topluluğa geldiklerinde zati bayan düşmanı. Bulgularımız, erkeklerin Men Going Their Own Way üzere erkek hakları kümeleri ve Andrew Tate üzere fenomenler (influencer) etrafında oluşan topluluklarda bayan düşmanı olmaya başladığını gösteriyor. Bu topluluklar incel’ler için bir kanal vazifesi görüyor olabilir.”
Akademisyenler, “Çevrimiçi bayan düşmanlığını bozma gayretleri, birden fazla topluluğa ve ortalarındaki ağlara odaklanmalı. Çevrimiçi forumları yahut tartışma panolarını basitçe kapatmak tesirli olmayacaktır. Incel’ler ve öbür topluluklar yeni yerlerde ortaya çıkar ve bu kümeler sansürü inançlarının geçerliliği olarak görür” diye ekliyor.
‘MANOSFER’ NEDİR?
Gerçekten de incel’ler birden fazla vakit, “manosfer” diye tanımlanan daha büyük bir ideolojiler, kümeler ve medya ağının bir kesimi olarak kabul ediliyor. Uzmanlara nazaran bu ağa erkek hakları aktivistleri, “alfa erkek” influencerlar ve daha fazla öğe dahil edilebilir. Güvenlik ve Tehdit Araştırma ve Delil Merkezi, “erkek atmosfer” manasına gelen manosfer’in vakitle bayanlara ve başka kümelere karşı giderek daha şiddetli ve düşmanca görüşler sergilemeye başladığını belirtiyor.
Tüm incel’ler şiddet yanlısı olmasa da bu topluluğun çevrimiçi ekosistemi intihar, kişilerarası şiddet ve bayan düşmanlığıyla ilgili çok tavırları besleyip teşvik ediyor. 2014’te silahlı hücumun akabinde intihar eden Elliot Rodger, kendini incel olarak tanımlıyordu. Altı kişinin öldüğü, 10’dan fazla kişinin yaralandığı olayla birlikte Rodger, incel toplulukları ortasında bir ilham kaynağı ve tanınan bir göğüs haline geldi.
Bunun üzere daha pek çok olay yaşandı. 2021’de Toronto’da 10 kişinin vefatına yol açan bir minibüs saldırısının ardındaki saldırgan, “Chad’leri ve Stacy’leri devirmek için incel isyanının başladığından” kelam etmiş ve Rodger’ı “yüce kişi” diye övmüştü.
İKİ BAYANI KATLEDEN SEMİH ÇELİK’İN VİDEOSU
2021’de İngiltere’nin Plymouth kentinde silahlı hücumda beş kişiyi öldüren Jake Davidson da incel kültürüyle dayanışma içinde olduğunu ve şiddet yanlısı erkeklere hayranlık duyduğunu söyleyerek intihar etmişti. Daha sonra Davison’ın çevrimiçi platformlardaki incel kümelerinde faal bir iştirakçi olduğu ortaya çıkmıştı.
Son olarak da 4 Ekim 2024’te İstanbul’da iki genç bayanı vahşice öldüren ve içlerinden birinin kesik başını tarihi surlardan aşağıya atan 19 yaşındaki Semih Çelik’in geçen yıl çektiği intihar görüntüsünde Dövüş Kulübü’nün son sahnesinde çalan “Where is my Mind” müziğinin duyulması Türkiye’de de önemli bir incel tehlikesi olduğu niyetini gündeme getirdi.
NEDEN ŞİDDETE YÖNELİYORLAR?
Toplumsal hiyerarşiye dair nihilistik görüşlerine karşın incel’lerin şiddet aksiyonlarına neden yöneldiği uzun müddettir tartışma konusu. Rodger üzere kimi bireylerin gerçekleştirdiği hücumların akabinde topluluğun çevrimiçi ortamda muhtemel bir incel ayaklanmasının çıkacağı yahut feminizm aykırısı siyasetlerin hayata geçeceği istikametinde kimi temenniler lisana getirdiği görülmüştü.
Ancak Güvenlik ve Tehdit Araştırma ve İspat Merkezi’ne nazaran topluluktaki hakim tavır, bu tıp şiddet hareketlerinin toplumsal nizamı değiştiremeyeceği tarafında. Üstelik bu görüş nihilist “kara hap” tavrından kaynaklanıyor. Bu nedenle kelam konusu şiddet aksiyonları topluluk tarafından bir intikam hareketi, özgürleştirici bir hareket yahut bir kurtuluş biçimi olarak görülme eğiliminde. Yani uzmanlar, incel’lerin bu hareketleri genelde bir değişim sağlama yolu olarak görmediğini belirtiyor.
‘YANINDA BİRİLERİNİ DAHA GÖTÜRME DÜŞÜNCESİ’
Birçok uzmana nazaran, incel intiharlarında “yanında birilerini daha götürme düşüncesi” hakim olduğu için bu bireyler kendilerini öldürme teşebbüslerinde kitlesel atak aksiyonlarına başvuruyor. Avrupa Birliği’nin (AB) mevzuyla ilgili bir kitapçığında, “Incel’ler kendilerine ziyan vereceklerse sıklıkla diğerlerini da yanlarında götürmeleri için teşvik edilir” tabirleri yer alıyor.
BBC’den Jonathan Griffin, incel platformları üzerine bir incelemesi sırasında gördüğü bir forum başlığında, birinin kendi hayatına son vermek istediğini yazdığını ve çeşitli yorumcuların da onu şiddete yöneltmeye çalıştığını görmüştü. Habere nazaran bir yorumcu, intiharı düşünen bireye şöyle demişti: “Bencil olma. İntihar etmeden evvel bir ilkokula git ve birkaç çocuğu öldür. Lütfen!?!”
NASIL SALDIRGAN HALE GELİYORLAR?
ABD’deki Rutgers-Newark Üniversitesi ve Pensilvanya Eyalet Üniversitesi’nden akademisyenlerin geçen yıl yürüttüğü bir araştırmada incel’ler ortasında tehlikeli hale gelenlerin benzeri bir ideolojik yolu izlediği ortaya çıkmıştı. Buna nazaran kelam konusu yol iki basamaklı: Kırmızı hap ve kara hap.
İncel öğretisinin birinci kademesi, incellerin toplumun en güçlü üyelerinin Chad’ler olduğunu ve bu erkeklerin her vakit Stacy’ler ile eşleştiğini fark ettikleri “kırmızı hap” kısmı. Birinci kademeye nazaran, bayanlar erkeklerin çoğunluğu üzerinde güce sahip. Lakin itaatkar bir role mahkum edilmeli yahut cezalandırılmalılar.
Birçok incel’in maksadı, en azından bu etapta, “yükselmek,” yani bir bayan partner bulmak. Lakin incel’lerin birden fazla, kendilerini her vakit dezavantajlı bırakacak olan temel bir adaletsizlik olduğu görüşünü yayıyor. Bu yaklaşım da son kademe olan “kara hap”a geçişi öngörüyor. Kara hap etabı bilhassa bayanlara karşı şiddeti savunan telaffuzları içeriyor.
TYLER DURDEN’IN KELAMLARINI ALINTILIYORLAR
Topluluğun, Dövüş Kulübü’nde en çok alıntı yaptığı sahnelerden biri ise Tyler Durden’ı canlandıran Brad Pitt’in kulüpte toplanan öfkeli, terli erkeklere hitap ettiği ve bir nevi kapitalizm eleştirisi yaptığı şu kelamlar: “Reklamcılık bizi otomobil ve kıyafet peşinde koşturuyor, nefret ettiğimiz işlerde çalışıp gereksinimimiz olmayan şeyleri satın alabiliyor olmamızı sağlıyor. Hepimiz televizyonda büyüdük ve bir gün hepimizin milyoner, sinema ilahı ve rock yıldızı olacağına inandık. Fakat olmayacağız. Ve bu gerçeği yavaş yavaş öğreniyoruz. Ve çok, çok sinirliyiz.”
Repliğin incel topluluğundaki popülaritesi artarken, New York Times müellifi Ross Douthat da “seksin eşit olarak tekrar dağıtılması gerektiğine” yönelik reaksiyon çeken fikirler lisana getirmişti. Douthat’ın cinselliğe daha az erişimi olanları düşük gelirli kısımlara benzettiği yazı bilhassa bayan müellifler tarafından sert eleştirilirken, incel topluluğunun kapitalizmle alakasına dair de bir tartışma başlatmıştı.
‘FEMİNİZM VE KAPİTALİZM ZITTIR’
The Guardian muharriri Rebecca Solnit, 2018’de kaleme aldığı bir tenkit yazısında, “İncel dünya görüşünün temelinde yatan şey: Seks bir metadır, bu metanın birikimi bir erkeğin statüsünü yükseltir ve her erkeğin birikim yapma hakkı vardır lakin bayanlar gizemli bir halde buna engeldir” tabirlerini kullanmıştı.
“Geri kalanımızın birden fazla, karşı anlatılara erişimimiz ve başka beşerlerle sevgi dolu temasımız sayesinde bir dereceye kadar bağışıklığa sahibiz. Fakat hepimiz herkesin bir piyasa kıymetine sahip olduğu fikrinden ve çoğumuzun oyuncak olarak pazarlandığı bu dünyadan etkileniyoruz” diyen müellif, kelamlarını şöyle sürdürmüştü:
“Feminizm ve kapitalizm, şayet birinde bayanlar insan, başkasında ise mal iseler, birbirine zıttır. Yarım yüzyıllık feminist ıslahat ve ihtilale karşın, seks hala sıklıkla kapitalizmin sağladığı modeller üzerinden anlaşılıyor. Seks bir süreçtir; erkeklerin statüsü, güya poker fişleriymiş üzere, süreç biriktirerek yükseltilir.”
Incel topluluğunu anlamlandırma ve ele alma eforlarının bir öbür istikameti de bu çeşit görüş ve hareketleri ruhsal bir bozukluk olarak mı, yoksa bir çeşit “terör faaliyeti” olarak mı pahalandırmak gerektiğine odaklanıyor. Teksas Üniversitesi’nden araştırmacı William Costello, “Incel’ler, fevkalâde yüksek düzeylerde dert, depresyon ve yalnızlık çekiyor. Ayrıyeten, bir küme olarak, bilhassa ruh sıhhati uzmanlarından yardım almaya karşı çıkıyorlar” diyor.
Yorktown Aile Hizmetleri tarafından Kanada’da yürütülen ETA programı kapsamında ruhsal dayanak gören genç incel bireylerin ekseriyetle aile içinde istismar, ihmal, fizikî ve/veya duygusal travmadan etkilendikleri sonucuna varılmıştı. Bu gençlerin toplumsal maharet eksikliğinden mustarip olduğu, örneğin diğerlerini bunaltıp sonra reddedilme eğilimi gösterdikleri, toplumsal ipuçlarını anlamada zayıf oldukları ve konuşma hünerlerinin eksik olduğu tespit edilmişti.
YÜZDE 80’İ İNTİHARI DÜŞÜNÜYOR
İncel forumlarında yapılan kimi anketler bu şahısların yüzde 80 kadarının intiharı düşündüğünü ortaya koyuyor. Bu yüzden birtakım uzmanlar, incel topluluklarının “terörizmden” çok intihara eğilimli olduğu görüşünde. Öte yandan, herkes bu görüşe katılmıyor.
İngiltere’nin terörizm mevzuatının bağımsız denetçisi Jonathan Hall’a nazaran, bu çeşit davalara bakan savcılar, “eylemin tamamen şahsî yahut duygusal bir nedenden çok ideolojik bir dava için yapıldığını tespit etmekte” zorluk yaşıyor. Lakin Hall’a nazaran, şiddet olaylarındaki şahsî motivasyonlar, bu türlü bir aksiyonun otomatik olarak terörizm kategorisinde değerlendirilmesini engellemiyor.
Güvenlik ve Tehdit Araştırma ve Delil Merkezi, soruşturmacılar ortasında bu hususta bir fikir birliğinin olduğunu belirtiyor: “Fikir birliği, failin ruh sıhhati sıkıntıları olduğu doğrulansa bile, ideolojinin hâlâ bir rol oynadığı ve bu topluluğun daha çok uçlarındaki bireylerce işlenen aksiyonların, küme içi/grup dışı üstünlük niyeti nedeniyle terör hareketi olarak kıymetlendirilmesi gerektiği istikametinde.”
(DIŞ HABERLER SERVİSİ)