Menopozun tıpkı bebeklik, ergenlik ve yaşlılık üzere hayatın bir devri olduğunu söyleyen Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Comba, erken menopoza yol açan faktörler hakkında ikazlarda bulundu.
Menopozun âdet kanaması (mens) ve kesilme, bitme (pause) manasındaki iki sözcüğün birleştirilmesinden oluşan ve bayanların hayatlarında üreme devirlerinin bittiğini belirten bir sözcük olduğunu söyleyen Doç. Dr. Cihan Comba, “Menopoz tıbbi olarak sistemli adet gören bayanların bir yıl mühletle adet olmaması manasında kullanılır. Bu tariften yola çıkarsak, aslında menopoz teşhisini doktor değil hasta koyar. Şu an için menopozu gösteren rastgele bir test ya da görüntüleme yoktur” diye konuştu.
MENOPOZDA GÖRÜLEBİLECEK ŞİKÂYETLER
Menopoz periyodunda bayanlarda görülebilecek şikâyetlere değinen Doç. Dr. Comba, “Sıcak basması ve gece terlemesi, vajinal kuruluk ve cinsel birleşmede rahatsızlık, depresyon, seksüel değişiklikler, isteksizlik, uykusuzluk, cilt sorunları, saç dökülmesi, idrar kaçırma üzere şikâyetler ortaya çıkabilir ya da olan şikâyetler artabilir. Bu semptomlara neden olan öbür bir durum olabileceği için tedavi edilmesi gerekebilir” dedi.
ERKEN MENOPOZA GİRMEK GENETİKTİR
Menopoz yaşının ekseriyetle genetik olarak belirlendiğinin altını çizen Doç. Dr. Comba, bu genetik faktörlerin anne tarafından geçtiğini söyledi. “Eğer anneniz, teyzeniz ya da kız kardeşiniz erken menopoza girmişse sizin de erken menopoza girmeniz olasıdır” diyen Doç. Dr. Comba, menopoz yaşını etkileyen durumlardan birinin de sigara kullanımı olduğunu söyleyerek “Sigara, erken menopoza neden olabilir. Erken menopoza neden olan öteki bir durum ise cerrahi teşebbüslerdir. Rastgele bir nedenle yumurtalıkları alınmış bayanlar da menopoza girebilirler” sözlerini kullandı.
40 YAŞ ÖNCESİ ERKEN MENOPOZ OLABİLİR
Erken menopozun bayanların 40 yaşından evvel menopoza girmesi olduğunu söz eden Doç. Dr. Comba, erken menopoz yaşayan bayanlarda, kemik sıhhati ve kalp damar hastalıkları riskinin arttığını söyleyerek, “Erken menopoz bayanların doğurganlığını etkileme potansiyeli olan bir durumdur. Günümüzde anne olma yaşı git gide artmaktadır. Hasebiyle, erken menopoza giren bayanlar çocuk sahibi olamama durumuyla daha sık karşılaşacaklardır” biçiminde konuştu.
KADINLAR HAYATI BOYUNCA 500’E YAKIN YUMURTA ÜRETİR
Kadınların neden menopoza girdiği konusuna değinen Doç. Dr. Comba, “Kadınların üreme organlarından biri yumurtalıklardır. Yumurtalıklar bayanın annesinin karnında iken oluşur. Anne karnındaki kız bebek, yaklaşık 20 haftalıkken hayatındaki en fazla yumurta sayısına sahiptir. Daha sonra bu sayı daima azalır. Bayanlar hayatı boyunca 400-500 civarında yumurta üretir. Menopozla birlikte yumurtalıklarda üretilen yumurtalar biter. Münasebetiyle, hormonal dalgalanmalar ortadan kalkar ve adet periyotları sona erer” açıklamasında bulundu.
MENOPOZ PERİYODUNDA KEMİK ERİMESİNE KARŞI TEDBİR ALINMALI
Menopoz sonrasında bayanlarda kalp-damar hastalıkları, kemik erimesi, vajinal atrofi, zihinsel sıhhat meseleleri ve seksüel sorunlar görülebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba şu bilgileri paylaştı:
“Menopoz devrinde bilhassa kemik erimesine karşı tedbir alınmalıdır. Aslında bu tedbirlere menopoza girmeden 20’li, 30’lu yaşların başında başlanmalıdır. Bilhassa kalsiyum ve D vitamini alımına dikkat edilmelidir. Kalsiyum ekseriyetle süt ve eserlerinde zengindir. Süt, yoğurt, peynir tüketimi artırılmalıdır. D vitamini destek edilmeli, gün ışığından yeteri kadar faydalanılmalıdır. Taze zerzevat ve meyve tüketimi yeteri kadar yapılmalıdır. Günlük sıvı gereksinimi su içerek karşılamalıdır. Günlük yağ ve protein alımı denetim edilmeli, kızarmış ve tütsülenmiş yiyecek tüketimi azaltılmalıdır. Menopoza giren bayanlar için hormon tedavisi seçeneklerden biridir, fakat çoklukla 60 yaşın altındaki şahıslarda kısa bir müddet kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Hormon tedavisiyle alakalı kan pıhtıları oluşması ve felç üzere sıhhat riskleri vardır. Bazen menopoz sona erdikten sonra yahut makul tıbbi rahatsızlıklarınız varsa hormon tedavisi kullanmanız önerilmez.”
YAŞAM ŞEKLİNİZİ DEĞİŞTİRİN
Menopoz sonrası semptomları azalttığı düşünülen birtakım ilaçlardan da bahseden Doç. Dr. Comba, “Ruh hali değişimleri yahut depresyon için antidepresanlar, cinsel münasebet ve vajinal kuruluk ile ilgili ağrılar için vajinal kremler, sıcak basmalarını gidermek için Gabapentin içeren ilaçlar ve birden fazla vakit semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için ömür stili değişikliklerini öneriyoruz” sözlerini kullandı.
KAFEİN VE ALKOL ALIMI AZALTILABİLİR
Yaşam şekli değişiklikleri yahut konutta yapılan değişikliklerin, menopoz sonrası semptomları hafifletebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba, şunları söyledi:
“Cinsel ilgiyi daha zevkli yapmak için su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı kullanmak, vajinayı yağlamak, kuruluk ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Sistemli ve kâfi antrenman, meditasyon ve öteki rahatlatıcı aktiviteler menopozun depresyon ve öbür şikayetlerine yardımcı olabilir. Tam tahıllı tahıllar, keten tohumu, nohut ve baklagiller üzere bitki bazlı östrojen kaynakları açısından güçlü bir diyet ayrıyeten kafein ve alkol alımını azaltmanın da şikâyetlerin gerilemesine yardımcı olduğu gösterilmiştir.”