Doğu Karadeniz’in doğusundaki üç ilin; Trabzon, Rize ve Artvin’in yaylaları her yıl yalnızca yerli halkı değil, yurtiçi ve yurtdışından binlerce kişiyi ağırlıyor. Trabzon’daki Erikbeli, Derinoba, Karadağ, Sultan Murat, Hıdırnebi; Rize’deki Ayder, Anzer, Pokut, Kavrun, Elevit; Artvin’deki Bilbilan, Kafkasör üzere yaylalar her yıl bir şölene konut sahipliği yapıyor ve buna şahit olmak isteyenler her geçen sene artıyor. Siz de “Bu yaz Karadeniz’e gitmek istiyorum” diyenlerdenseniz, bir yol bulma rehberi hazırladım.
Karavancılar için ideal
Trabzon’da köyler, dağlardan denize hakikat inen akarsuların vadileri üzerinde kurulmuştur. Haziran başından eylül sonuna kadar yaylaya göç edilir. Göç günü, köylülerce ortaklaşa belirlenir. Zira yaylanın taze otları tüm köyün hayvanlarına birlikte otlatılacaktır. Ekseriyetle ekinler ekilmişse ve havalar uygunsa, haziranın birinci haftasında yaylaya göç edilir. Her Karadeniz yaylasında olduğu üzere Trabzon yaylalarında da yayla vakti şenlikler, şenlikler düzenlenir. Her bir dağın gerisinde sevinçli telaşlar yaşanır; kemençe, davul ve zurna eşliğinde, büyük halkalarla horona durulur.
Trabzon yayla şenliklerinin en cafcaflısı kuşkusuz Kadırga Şenlikleridir. Akçaabat-Tonya-Maçka-
Torul ilçelerinin sonlarında Kadırga denen eğimli mevkide düzenlenir. Kadırga’da büyük şenlik temmuzun üçüncü cumasında kurulur.
Her köyden ve yayladan cümbüşe katılmak üzere büyük kümeler yola çıkar. Klâsik kıyafetler içinde kemençe, davul, zurna eşliğinde horon oynayarak, türkü söyleyerek gidilir. Kadırga düzlüğüne topluluklar horon oynaya oynaya girerler ve belli alanlarda oyunlarına devam ederler. Böylelikle çok sayıda horon halkası oluşur. Daha sonra yemekler yenir, içilir. Akşamüzeri alışveriş yapılır. Yeniden çala söyleye yaylalara ve köylere dönülür.
Trabzon’un Hıdırnebi ve Sis Dağı’nda da temmuz ayında büyük şenlikler yapılır. Vakfıkebir’in Şalpazarı köylülerince Sis Obası’nda her yıl temmuz sonu-ağustos başlarında kurulan Sis Dağı Şenlikleri’ne Beşikdüzü, Şalpazarı, Eynesil, Görele ve Tonya obalarından çok sayıda ziyaretçi sarfiyat.
Oflularla Sürmenelilerin büyük ilgi gösterdiği Çaykara’nın Sultanmurat Yaylası’ndaki şenliklerse
20 Temmuz’da yapılır.
Bu yaylalara karavanınızla gidebilir hem yayla şenliklerine tanıklık eder hem bölge beşerinin sıcakkanlı misafirperverliğine konuk olursunuz.
Yürümek isteyenlere Kaçkarlar’dan adresler
Yürüyüş odaklı bir rota oluşturmak isteyenler için Artvin Yusufeli’nden Olgunlar’a, oradan da Dilberdüzü’ne uzanan güney Kaçkar tepe rotası ya da Çamlıhemşin Üst Kavrun Yaylası’ndan kuzey rotası ülkü. Kaçkarlar’da yaylalar ortasındaki araç yolları ve patikaları kullanarak sıkı yürüyüşler yapılabilir. Bu yürüyüş rotalarından bilhassa ikisini öneririm: Apivanak-Palovit-Amlakit-Hazindağ-Pokut ya da Trovit-Karmik-Cofk Gölü, Ambarlı Yaylası-Balık Gölleri.
İster çadırda kalın ister butik otellerde
Her Karadeniz yaylasında olduğu üzere Çamlıhemşin yaylalarında da havalar ısınınca sevinçli telaşlar yaşanıyor. Kaçkar Dağları eteklerine dağılmış büyüklü küçüklü onlarca Hemşin yaylasının içinden bir tercih yapmak çok güç. Lakin benim için Palovit Vadisi üzerinden yükselen Sal, Pokut, Hazindağ, Amlakit ve Samistal yaylalarının farklı bir yeri var. Kaçkar Dağları ekosistemi içindeki yaylalar gurbetçi Hemşinlilerin büyük bir kısmının yazlarını geçirdiği, evvelden çokça hayvanlarıyla birlikte göç ettiği bir alanken şimdilerde sayfiye olarak kullanılıyor. Çamlıhemşin ilçe merkezinin içinden geçip sola sapıldığında Hala Deresi boyunca uzanan köylerin üstünde ismini kaplıca turizmiyle duyurmuş Ayder’in yanı sıra Kavrun, Ceymakcur, Paakçur, Huser ve Avusor üzere yaylaları görmek mümkün. Çamlıhemşin’den Fırtına Vadisi’ne hakikat devam edildiğinde Çat’tan başlayarak Elevit, Karunç, Trovit, Palovit, Apevanak üzere yaylaları dolaşabilirsiniz. Bir de Verçenik tarafı var ki, o daha da ulaşılmaz manzarasıyla insanı cezbediyor. Yaklaşık 50 kilometrelik bir yolla ulaşılan bu masalsı güzergâhta Başhemşin, Başyayla, Kale, Çiçekli üzere yerleşkelere ulaşmak, o yükseltilerde bir ömür kurulabildiğini görmek insanı büyülüyor. Dağın Verçenik tarafında çadırlı kamp için çok ülkü alanlar var. Coğrafik keşifleri de seviyorsanız kamp atıp buzul gölleri yürüyüşlerine de çıkabilirsiniz.
Butik otellerde konaklamak isteyenlerse bilhassa Pokut, Amlakit, Gito üzere yaylalarda ya da Çat Vadisi’nde bu seçenekleri bulabilir.
Şirata, Şavşat, Artvin
Yerel lezzetler
Öncelikle yolunuzu Trabzon’a düşürmüşseniz; Akçaabat’ta köfte yemeden üstlere çıkmayın. Ya da Gümüşhane tarafına gidiyorsanız Zigana’da et ve sütlaç ziyafetini kendinizden esirgemeyin. Zigana’ya geçmeden Maçka’nın doruklarındaki hoş yaylaları görüp Sümela’yı da ziyaret edebilirsiniz. Rize tarafına geçerken Sürmene’de kesinlikle pide yiyin. Rize’de yaylalarda konakladığınız yerlerde size mahallî yemekler sunulacaktır. İllaki muhlama, karalahana sarması, mısır ekmeği isteyin. Fasulye turşusu kavurması olmazsa olmazlardan. Artvin’de Macahel’e gidip Gorgit Yaylası’na çıkarsanız dönüşte Efeler Köyü’nde mahallî mutfak hizmeti veren konuta konuk olabilirsiniz. Şavşat’ın en hoş yaylalarından biri Arsiyan. Hem çadır kampı için ülkü bir alan hem de çok apayrı bir yayla, içinde yüzen adaları olan gölü var. Fotoğrafseverler için de ülkü. Arsiyan’a çıkmadan Pınarlı Köyü’nde otantik kır lokantasında silor yiyebilirsiniz.